Kalmte

Bijna iedereen gunt Sergio Garcia zijn allereerste en dik verdiende major titel die hij ook nog eens won op 9 april, de geboortedag van zijn idool Seve Ballasteros! We hebben ook kunnen zien dat excellente golfers relatief gemakkelijke putts op belangrijke momenten kunnen missen. Een concrete techniek die in dit verband kan helpen is de zogenoemde “Quiet Eye” (QE) techniek.

Op zondag 9 april 2017 stond de 37-jarige Spanjaard Sergio Garcia na vier dagen golfen op de green van de 18e hole van de Augusta Country Club. Ieder jaar wordt daar begin april één van de vier majors gespeeld. Naast de Masters in Augusta zijn dit de US Open, de Brits Open en het PGA Championship. Garcia neemt al meer dan 18 jaar deel aan deze majors. In 1999, het jaar dat hij professional golfer werd, was hij op Augusta de beste amateur met een score van +7. Hij eindigde daarmee op de 38e plaats.

Dit is de 74e keer dat Garcia meedoet aan een major. Vaak is hij in de top 10 geëindigd (22 keer), en vier keer werd hij tweede. Op de geboortedag (9 april 1957) van Garcia’s landgenoot en golf-legende Seve Ballasteros (overleden op 7 mei 2011), kreeg hij de kans van z’n leven om zijn eerste major te winnen. Na 71 holes stonden Garcia en de Engelsman Justin Rose, flightgenoten in de laatste ronde, samen soeverein op kop met een score van -9. Rose had zonet z’n relatief gemakkelijke par-putt op een haar na gemist. Garcia had na twee geweldige slagen een nog grotere kans dan Rose op een birdie, en daarmee op de overwinning. Het enige wat hij nog moest doen was een putt van zo’n anderhalve meter maken.

“The best player who had never won a major” miste.

Waar hadden we dit eerder gezien? Inderdaad, op de Brits Open van 1970, waar Doug Sanders de winnende putt van minder dan een meter miste op de 18e hole van de heilige Old Course in het Schotse St Andrews. Na zijn iconische misser ging Sanders in de playoff ten onder tegen de legendarische Jack Nicklaus, en verspeelde daarmee definitief zijn – achteraf – enige kans op een grand slam overwinning. Naar eigen zeggen is hij daardoor 200 miljoen dollar aan prijzengeld, reclame-inkomsten, uitnodigingen, etc. misgelopen.

Is Sergio Garcia hetzelfde overkomen? Ook hij was na zijn misser veroordeeld tot het spelen van een playoff. Echter, zijn tegenstander Justin Rose, winnaar van het US Open in 2013 en de Olympisch Spelen van 2016 in Rio de Janeiro, sloeg een slechte drive en maakte daardoor een 5 (bogey). Garcia lag met twee geweldige slagen op zo’n 4 meter van de hole, en die put maakte hij (birdie), nadat Rose al was uitgespeeld. Eindelijk een major titel!

Hoe komt het dat excellente golfers als Sanders en Garcia relatief gemakkelijke putts op belangrijke momenten missen? In veel gevallen spelen mentale aspecten mee, waaronder afleidende gedachten. Zo verklaarde Doug Sanders zijn iconisch misser als volgt: “I was wondering which section of the crowd I should bow to …. I had the victory speech prepared before the battle was over …” Garcia had overigens geen mentale verklaring voor zijn misser: “First of all, I hit a great putt … I was very comfortable with my read …. Unfortunately it didn’t want to break.” Domme pech? Kan inderdaad niet worden uitgesloten.

De juiste mentale toestand helpt te voorkomen dat prestatieverlies optreedt. Zeker bij golf zijn concentratie en focus (zie Doug Sanders) en rust en kalmte van groot belang om op het moment suprême te demonstreren wat je in huis hebt. Garcia zei daar achteraf over: “…. I felt very calm. I felt very, you know, very at ease …. today, I felt comfortable all day.” Nu weten de meeste sporters maar al te goed dat ze onder hoge druk rustig en kalm moeten blijven, zich moeten richten op hun taken, en zich niet moeten laten afleiden. Maar hoe doe je dat? Een aanwijzing van de caddy of coach in de trend van “concentreer je”, “blijf rustig”, of “laat je niet gek maken”, heeft weinig zin als je niet weet wat je concreet moet doen om in de gewenste mentale toestand te geraken, en hoe.

Een concrete techniek die in dit verband kan helpen is de zogenoemde “Quiet Eye” (QE) techniek. QE houdt in dat sporters hun ogen fixeren op de hole, het doel, basket, servicevak, etc., voordat zij de vereiste motorische handeling verrichten om het beoogde resultaat te realiseren. Top-basketballers, bijvoorbeeld, kijken of staren gemiddeld langer naar de ring alvorens zij de vrije worp uitvoeren dan minder geoefende basketballers. Tijdens het kijken wordt als het ware de route naar de bestemming in hun navigatiesysteem geprogrammeerd. De QE techniek is dus een concreet handvat om je te concentreren op datgene wat je op dat moment moet doen, namelijk je doelgerichte taak zo goed mogelijk uitvoeren. Het geeft rust en een gevoel van controle over de uit te voeren handeling, en het leidt de aandacht af van ongewenste gedachten (“ik zou ‘m weleens kunnen missen”, of “als ‘ie raak is, ben ik kampioen”). Probeer maar eens tijdens het staren naar een punt of voorwerp aan andere dingen te denken; daar moet je echt je best voor doen! QE geeft daarbij rust en ontspanning omdat je bekend bent met het ritueel, en is daardoor vooral effectief in hoge druk situaties waarin sprake is van veel potentieel afleidende factoren, zowel intern (negatieve gedachten, angst, overschatting) als extern (winst/verlies, geld, lawaai).

Een goed voorbeeld is golfer Paul McGinley in de finale van de Ryder Cup 2002 op de Brabazon Course van The Belfry in Wishaw in Engeland. Net als Garcia kreeg hij de kans om onder hoge druk een winnende 4-meter putt te maken. Anders dan Doug Sanders was zijn aandacht niet gericht op externe factoren zoals een overwinning behalen, lof in ontvangst nemen, of een toespraak houden. Hij concentreerde zich op datgene wat hij op dat moment moest doen en waar hij op dat moment controle over had. Hij zei daarover: “… I became absorbed in the line of the putt. I could see it exactly from beginning to end. My only job at that moment in time was to set the ball off on the line that I had chosen. That was the only thing I could control.”

Quiet Eye dus. Zoals iedere vaardigheid vereist dit oefening, maar dan kun je ook wat!

Verder lezen?

Concentration, attention, and performance – Moran (2012)

Anxiety: Attention, the brain, the body, and performance – Wilson (2012)

Aiming for excellence: The quiet eye as characteristic for expertise – Wilson, Causer & Vickers (2015)

Garcia over zijn putting: “My putting … it had been a topic of conversation for some time, I know.” Lees verder op https://www.theplayerstribune.com/en-us/articles/sergio-garcia-players-championship